Dış Gebelik(Ektopik Gebelik) Nasıl Olur?
Gebeliğin rahim boşluğu dışında bir yerde olmasına dış gebelik denir. Tüm gebeliklerin %1’i dış gebeliktir. Erkekten gelen sperm hücreleri vajinaya bırakılır. Spermler hareketli olduğu için, rahim içine girip oradan her iki tüpe doğru hareket ederler. Eğer bu dönemde yumurtlama olmuşsa, tüpün en geniş bölümü olan, ampulla bölgesinde yumurta hücresi ile karşılaşır. Bu sağ veya sol tüpte olabilir. Normal döngülerde genellikle bir olgunlaşmış yumurta olur. Milyonlarca spermden bir tanesi yumurta hücresine girip onu dölledikten sonra başka sperm giremez. Nadiren birden çok olursa triploidi dediğimiz durum oluşur ve yaşamla bağdaşmadığı için çoğu kez erken dönemde gebelik kaybedilir. Bazen de birden çok yumurta hücresi olursa o zaman çoğul gebelik olur.
Normal şartlarda, tüpte döllenmiş yumurta bölünmeye başlar ve tüplerin içinde bulunan titrek tüycükler vasıtasıyla rahim içine doğru taşınır. Yaklaşık 5-8 gün sonra rahim içine ulaşan embriyo burada tutunur ve gebelik devam eder. En sık karşılaşılan dış gebelik tipinde, embriyo tüpün içinde kalır ve orada tutunur(ampuller gebelik). Tüpte oluşan gebeliklerin yaklaşık %10-15’inde gebelik ürünü hayatiyetini devam ettiremez ve karın boşluğuna doğru düşük olur ve böylece kendiliğinden sonlanır. Daha nadir durumlarda ise, ters yöne gidip karın boşluğuna(abdomen) düşer ve karın zarında, yumurtalık üzerinde, omentumda veya organlar üzerinde tutunabilir. Bazen de servikse(rahim kanalı) yerleşir ve servikal gebelik olur. Sezaryen kesi yeri üzerine yerleşirse skar gebeliği olur ve nadiren de tüpün tam rahim içine girdiği yere yerleşir ve kornual gebelik oluşur.
Embriyonun rahim iç duvarı dışına yerleştiği tüm bu durumlarda gebeliğin devamı neredeyse imkansızdır ve anne adayı için hayati risk taşır.
Resim: Normal ve dış gebeliğin oluşumu
Prof Dr Ali ERGÜN
Perinatoloji Uzmanı
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı