Serviks (Rahim ağzı) kanseri nedir?
Serviks kanseri özetle; rahim ağzındaki normal hücrelerin, anormal hücrelere dönüşmesi ve kontrolsüz şekilde büyümeleri olarak tariflenebilir. Günümüzde birçok olgu erken tanı ile çok iyi tedavi edilebilmektedir.
Rahim ağzı kanseri ne kadar yaygındır?
Rahim ağzı kanseri, dünyada kadınlar arasında en sık görülen ikinci kanser türüdür ve dünyada yaklaşık her 2 dakikada bir kadının hayatını kaybetmesine neden olur. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tüm dünyada 2 milyondan fazla kadında rahim ağzı kanseri olduğunu tahmin etmektedir. Her yıl 490,000 yeni rahim ağzı kanseri olgusuna tanı konulmaktadır ki, bu da günde 1.300’den fazla yeni olgu anlamına gelir. Servikal kanser nedeniyle ölümler son 50 yılda Pap-Smear tarama testinin yaygın kullanımına bağlı %74 oranında azalmıştır.
Rahim ağzı kanseri bulguları nelerdir?
Erken evre hastalık veya başlangıç hastalık, herhangi bir semptom vermeyebileceği gibi hastalık en sık anormal vajinal kanama ile kendisini göstermektedir. Bu kanamalar;
- Mens dönemleri (adet kanamaları) arasında (normal adet kanamaları haricinde),
- İlişkiden sonra,
- Menapoz sonrası gerçekleşen vajinal kanamalar şeklinde olabilir. Bu semptomlarla kanser dışı bazı jinekolojik durumlarda da karşılaşılabileceğinden, bu tip anormal vajinal kanama şikayeti olan hastaların mutlaka bir uzmana danışması önerilmelidir.
Servikal Kanser taraması için bir test var mıdır?
Evet. Pap-Smear testi kadınları servikal kanserden korumaya yönelik geliştirilmiş bir tarama testidir ve günümüzde jinekolojik muayenenin bir parçası olarak kullanılmaktadır. Bu testte spekülum muayenesi esnasında doktorunuz küçük bir fırça yardımıyla rahim ağzınızdan hücre toplar. Alınan bu örnek hücreler patoloji laboratuvarında mikroskop altında incelenerek anormal yapıda olup olmadıklarına karar verilir.
Eğer hücrelerde anormallik (kanser öncüsü hücreler) saptanırsa, bir sonraki aşama rahim ağzından biyopsi yapılmasını gerektirebilir. Biyopsi aşamasında hekiminiz rahim ağzını daha net görebilmek için görüntüyü büyütmeye yarayan bir optik sistem olan “kolposkopi” cihazını kullanabilir. Servikal biyopsi; rahim ağzının anormal görünen bölümünden çok küçük bir doku parçasının örneklenmesi işlemidir.
Rahim ağzından alınan Pap-Smear testi ve/veya biyopsi patolojik inceleme sonuçları, bazen kansere dönüşme ihtimali olabilen hücreler olarak yorumlanabilir. “Kanser öncüsü” olarak nitelenebilecek bu hücrelerin tedavisi farklılık arz eder. Tedavi; hastaya ve patolojik inceleme sonucuna göre değişmekle birlikte, rahim ağzında bu hücrelerin kansere dönüşümünü önlemeye yönelik cerrahi olarak doku çıkartılması veya hastaların periyodik Pap-smear taramaları ile yakın takip edilmeleri şeklinde yapılabilir.
Serviks kanseri evrelemesi ne anlama gelir?
Rahim ağzı kanseri evrelemesi hastalığın çevre organlara yayılımının sınıflandırılmasına yönelik geliştirilmiş bir sistemdir. Bu sayede hekim hastalığın ne kadar uzak organ yayılımı olduğunu tespit eder ve tedavi stratejisini belirler.
Serviks kanseri tedavisi?
Doğru tedavi yaklaşımı hastalığın evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık problemlerinin varlığına göre belirlenir. Tedavide göz önüne alınması gereken önemli hususlardan birisi de, hastanın gelecekte çocuk sahibi olmak isteyip istemeyeceğidir. Günümüzde rahim ağzı kanseri tedavisinde uygulanan yöntemleri kısaca özetleyecek olursak;
Cerrahi olarak; kanseri ortadan kaldırmaya yönelik serviks, uterus, vajen üst bölümünün çıkartıldığı radikal histerektomi ameliyatıdır. Bazı özel durumlarda uterusun yerinde bırakılarak serviksin tüm bölümlerinin cerrahi olarak çıkartılması uygulanabilir.
Radyoterapi; kanser hücrelerini öldürmeye yönelik ışın tedavisidir.
Kemoterapi; kanser hücrelerini öldürmeye yönelik ilaçları tarifler ki, genellikle radyasyon tedavisi ile birlikte uygulanan tedavi şeklidir.
Rahim ağzı kanseri sonrası gebe kalınabilir mi?
Eğer rahim ağzı kanseri nedeniyle tedavi alacak ve gebe kalmak istiyorsanız, öncelikle doktorunuzla tedavi seçenekleri hakkında konuşmalısınız. Çünkü bazı hastalar servikal kanser nedeniyle tedavi edildikten sonra gebe kalabilirlerken, bazıları ise histerektomi, radyasyon tedavisi ve bazı kemoterapötik uygulamaları sonrasında gebe kalamamaktadırlar. Koruyucu cerrahi uygulanmış olan hastalarında tedavi sonrası sağlıklı gebe kalabilmek için en az 6 ay gibi süreye ihtiyaçları olduğu bilinmelidir.
Tedavi sonrası takip nasıl olmalıdır?
Tedavi sonrası olguların takibi hekiminizin belirleyeceği periyodlarda; jinekolojik muayene, Pap-Smear testi uygulamaları ve gerekli görüldüğü takdirde kan ve radyolojik değerlendirmeler şeklinde yapılacaktır. Hastalığın tekrarladığı veya yayılım gösterdiği hallerde ilave cerrahi, radyoterapi ve/veya kemoterapi gerekebilir.
Rahim ağzı kanserinden korunulabilir mi?
Günümüzde bu sorunun cevabı birçok durumda “Evet” tir. Bugün biliyoruz ki, servikal kanserin neredeyse tümü, bir virüs olan HPV (İnsan Papilloma Virüsü) enfeksiyonu neticesinde gelişmektedir. Bugün HPV virüsünün belirli tiplerine karşı aşılar geliştirilmiştir. Aşı uygulamasının kişinin seksüel olarak aktif hale gelmeden önceki dönemde yaptırmasının en doğru korunma yöntemi olacağını vurgulamakta fayda vardır. Yukarıda da vurguladığımız üzere hastalığın önlenmesi ve erken tanısında düzenli Pap-Smear tarama testinin yaptırılması da büyük önem taşımaktadır.